Protetyka stomatologiczna jest dziedziną zajmującą się odtwarzaniem utraconych tkanek i struktur w obrębie twarzoczaszki. Umożliwia to przywrócenie warunków sprawnego funkcjonowania tego złożonego układu zębowo-mięśniowo-nerwowego.
Uzupełnienia protetyczne odbudowujące utracone tkanki jamy ustnej możemy najprościej podzielić na protezy stałe, czyli trwale umocowane w jamie ustnej za pomocą specjalnych cementów dentystycznych i ruchome, które są zakotwiczone za pomocą specjalnych elementów utrzymujących takich jak klamry, zasuwy, zatrzaski, teleskopy czy też z wykorzystaniem sił fizycznych jak siła tarcia adhezji, kohezji czy siła ciężkości.
Protezami ruchomymi są zazwyczaj protezy akrylanowe częściowe bądź całkowite oraz protezy szkieletowe-wykonane z metalowego szkieletu oraz akrylowych zębów i akrylowych części odtwarzających tkanki miękkie.
Protezy stałe to:
- wkłady koronowe (onlay, inlay)
- wkłady koronowo-korzeniowe
- korony
- mosty
- licówki
Wkłady koronowe (onlay, inlay) są to uzupełnienia stałe, którymi wypełniamy rozległe ubytki w zębach bocznych tzn. przedtrzonowcach i trzonowcach. Zapewniają one bardzo dokładne odtworzenie tkanek twardych zęba ze szczególnym uwzględnieniem miejsc stycznych oraz głębokich ubytków poddziąsłowych, gdzie zastosowanie klasycznych wypełnień kompozytowych nie daje oczekiwanych rezultatów. Wykonywane są one w laboratorium dentystycznym i osadzane w zębie za pomocą specjalnych cementów. Najczęściej wykonywane są one z kompozytu, porcelany lub złota.
Wkłady koronowo-korzeniowe są uzupełnieniami stałymi odbudowującymi utracone tkanki twarde zęba zniszczonego procesem próchniczym, bądź złamanego w wyniku urazu. Ząb taki musi być wcześniej prawidłowo leczony endodontycznie (kanałowo). Wkład koronowo-korzeniowy to tzw.”sztyft” umocowany w korzeniu zębowym za pomocą cementu i umożliwiający następową odbudowę części koronowej zęba. Wykonane są one zazwyczaj z metali nieszlachetnych bądź złota, tytanu czy też bezmetalowe – z tlenku cyrkonu.
Korona protetyczna jest to uzupełnienie protetyczne pozwalające na odbudowę tkanek twardych w obrębie naturalnej korony zęba. Koronami możemy pokryć zęby żywe bądź leczone endodntycznie (kanałowo) i wzmocnione wczesnej wkładem koronowo-korzeniowym. Korony protetyczne umożliwiają zmianę kształtu, wielkości i koloru naturalnych zębów. Są osadzone na zębie za pomocą specjalnego cementu. Korony mogą być wykonane z metalu lub metalu pokrytego porcelaną, a najbardziej estetyczne to tzw. korony bezmetalowe wykonane z tlenku cyrkonu pokrytego porcelaną-obecnie najczęściej wykonywane ze względu na najwyższą estetykę i dużą wytrzymałość.
Mosty protetyczne są to uzupełnienia stałe, które umożliwiaj odbudowę brakującego zęba przy zachowanych zębach sąsiadujących z luką zębową. Most jest to specjalna konstrukcja złożona z koron protetycznych osadzonych na zębach i elementu zwanego przęsłem ,które odtwarza brakujące zęby i tkanki. Mosty mogą być wykonane z tych samych materiałów co korony i podobnie jak korony na stałe są osadzane na zębach za pomocą specjalnych cementów.
Licówki są to wykonane z cienkiej warstwy kompozytu lub ceramiki „płatki” nakładane na powierzchnie wargowe zębów przednich. Umożliwiają one poprawę estetyki zębów, poprzez zmianę ich koloru, wielkości, kształtu. Są osadzane na stałe na zębach za pomocą specjalnych cementów. Główną zaletą licówek jest to, że w celu ich przygotowania opracowuje się bardzo niewiele tkanek twardych zęba.
————————————————————————————–
Autor:
lekarz stomatolog Centrum Zdrowego Uśmiechu Piotr Boryczka